درياچه‎هاي ايران3

درياچة زريوار (زره‎وار) : درياچة زريوار در 8 كيلومتري باختر مريوان قرار دارد و از درياچه‎هاي آب شيرين كوهستاني است كه در ارتفاع 818 متر از سطح دريا قرار دارد و حدود 200 متر پايين‎تر از شهر مريوان است. بيشترين درازاي زريوار 5 كيلومتر و ميانگين پهناي آن 7/1 كيلومتر است.

اين درياچه با وسعت حدود 5/8 كيلومترمربع، در يك فرونشست محلي به نسبت باريك در پهنة سنندج – سيرجان تشكيل شده كه دو سوي خاوري و باختري آن، به گسل طولي شمال باختري – جنوب خاوري محدود است. احتمال مي‎رود كه دو گسل ياد شده در تشكيل و تكوين اين درياچه نقش داشته باشند. وسعت حوضة آبريز اين درياچه، حدود 500 كيلومترمربع و بيشينة ژرفاي آن حدود 50 متر است. رود چم‎زريوار همراه با آبراهه‎هاي ديگر و به ويژه چشمه‎هاي درياچه‎اي تأمين كنندة اصلي آب اين درياچه هستند. مهم آنكه رود مريوان از اين درياچه سرچشمه مي‎گيرد. سن‎سنجي نمونه‎هاي اين درياچه به روش كربن 14 و مطالعات گرده‎شناسي، نشان داده كه اين درياچه بيش از 20000 سال پيش از ميلاد مسيح (پليستوسن) و در شرايط آب و هواي سرد تشكيل شده است (بوتما، 1977).

ادامه نوشته

درياچه‎هاي ايران2

درياچة پريشان (فامور) : درياچة پريشان يا فامور، در 15 كيلومتري جنوب خاوري شهرستان كازرون قرار داد و نام درياچه از كوه فامور، در شمال خاوري آن گرفته شده است. آب درياچه شيرين است و بخش بيشتر آن، از آبراهه‎هايي است كه از كوه فامور سرچشمه مي‎گيرند و بخشي نيز از منابع زيرزميني تأمين مي‎شود. ژرفاي كم درياچه سبب مي‎شود كه در فصول خشك بخشي از آن زير پوشش نهشته‎هاي تبخيري قرار گيرد. درياچة پريشان با حدود 43 كيلومترمربع وسعت، در فرونشست كم ژرفايي تشكيل شده كه از سطح دريا حدود 820 متر بلندتر است و در پيرامون آن رخنمون‎هاي مرتفع از واحدهاي سنگ‎چينه‎اي زاگرس ديده مي‎شود كه به سن كرتاسة پسين تا كواترنر است. از ديدگاه ساختاري و زمين‎شناسي، درياچة فامور در پهنة زاگرس چين خورده قرار گرفته. شهرابي (1373) بر اين باور است كه حركت‎هاي جوان گسل فعال كازرون و گسل‎هاي وابسته كه در فاصلة كمي از درياچه قرار دارند، در شكل‎گيري فرونشست كازرون و لغزش سازند نامقاوم گچساران نقش داشته‎اند. نامبرده وجود چندين زمين‎لغز از سازند گچساران را تأييدي بر نظر خود مي‎داند.

ادامه نوشته

درياچه‎هاي ايران1

درياچه‎هاي ايران

درياچة اروميه : درياچة اروميه كه در گذشته «چي‎چست» و «كبودان» نام داشته بزرگ‎ترين و شورترين درياچة دائمي ايران و يكي از درياچه‎هاي فوق اشباع از نمك دنيا است كه از اين نظر با درياچة بزرگ نمك Great Salt Lake آمريكا شباهت دارد.

درازاي آن 140 و پهناي آن ميان 15 تا 50 كيلومتر و مساحت آن بين 5000 تا 6000 كيلومترمربع (بر حسب ميزان بارش و تبخير) است. به باور فورون (1941)، در پليو – پليستوسن، درياچة اروميه تا تبريز و مراغه گسترش داشته است. اين درياچه در يك فرونشست كم ژرفاي وسيع با ميانگين ژرفاي 6  متر قرار گرفته است. ولي ژرف‎ترين نقطة آن با 13 متر عمق در گوشة شمال باختري جاي دارد. سطح آن نسبت به سطح آب درياهاي آزاد، 1300 متر بالاتر قرار دارد. در اين درياچه بيش از 102 جزيره وجود دارد كه شكل و اندازة آنها با ميزان بارش سالانه تناسب دارد. در بين اين جزايركوچك و بزرگ، شبه جزيرة اسلامي (شاهي) بزرگ‎ترين آنها است كه در سال‎هاي پر بارش به صورت جزيره درمي‎آيد. بر خلاف جزيرة اسلامي كه از سنگ‎هاي آتشفشاني پليوسن است، ديگر جزاير، نهشته‎هاي فليش گونة كرتاسة زيرين و يا سنگ آهك‎هاي ريفي زمان ميوسن‎ (سازند قم) هستند. سطح حوضة آبريز درياچه حدود 50000 كيلومترمربع است. زرينه‎رود، سيمينه‎رود، زولاي‎چاي و آجي‎چاي از رودهاي عمدة وارده به درياچه هستند. از ميان رودهاي گفته شده،‌ آجي‎چاي از رسوب‎هاي نمكي نئوژن خاور تبريز عبور مي‎كند و در حمل مقدار قابل ملاحظه‎اي نمك به درياچه نقش دارد.

ادامه نوشته