حــركـات كـوهـزايـي آسـتـريـن ( اتـريـشـيـن ) ولارامین

حــركـات كـوهـزايـي آسـتـريـن ( اتـريـشـيـن )

حدواسط كرتاسه زيرين و فوقاني است و در بيشتر بخشهاي ايران بصورت خشكي زايي ديده مي شود . در واقع در اثر تغيير رژيم رسوبگذاري ناشي از فعاليت تكتونيكي در بيشتر بخشهاي ايران قابل تشخيص است . در ناحية البرز بطور محدودي فعاليت آتشفشاني ديده مي شود . همچنين تغييرات ضخامت رسوبات و نوع رخساره‌هاي رسوبي در واحدهاي رسوبگذاري كرتاسه زيرين و فوقاني مشاهده مي شود . در ناحية سمنان دگرشيبي و ناپيوستگي در اين دورة زماني وجود دارد . در حوالي كرمان نيز فعاليت تكتونيكي باعث تغيير در رخساره و ضخامت واحدهاي رسوبي شده است . جوانترين رسوبات ناحية ايران مركزي و طبس كه بعد از رخداد سيمرين از آب خارج شده آهكهاي اسفنديار است . شواهد رخداد اتريشين در بخشهايي از ايران مركزي ديده نمي شود .

ادامه نوشته

حــرکـات کـوهـزایـی سـیـمـریـن پـسـیـن وپشین

حــرکـات کـوهـزایـی
سـیـمـریـن پـسـیـن

سن آن حد و مرز ژوراسیک
و کرتاسه است . در بخشهای عمده ایران بخصوص در بخشهای شمالی ایران دیده می‌شود .
مناطقی که در فاز کوهزایی سیمرین پسین تحت تاثیر دگرشکلی قرار گرفته‌اند تحت عنوان
قارة سیمرین شناخته می‌شوند . بخش زیادی از فلات ایران متعلق به قاره سیمرین است . دگرشیبی کاملاٌ واضحی در بخشهای زیادی از ایران در قاعدة رسوبات کرتاسه دیده می‌شود .

ادامه نوشته

تاریخچه زمین شناسی کپه داغ

قديمي‌ترين سنگهايي كه در حوضة رسوبگذاري كپه داغ نهشته شده است، مربوط به شيل و سنگ ماسه‌هاي سازند كشف رود است كه سن آن باژوسين (ژوراسيك مياني) است. حوضة كپه داغ در كنار كمربند چين خوردة البرزوبينالود قرار گرفته، بنابراين براي روشن شدن چگونگي شكل‌گيري و نحوة تشكيل اين حوضة رسوبي، سرگذشت زمين‌شناسي البرز و بينالود بايد بررسي شود.

در پالئوزوئيك بين قاره‌هاي اوراسيا و گندوانا، اقيانوسي به نام تتيس كه آن را پالئوتتيس ياتتيس كهن مي‌نامند وجود داشته است. صفحة ايران جزئي ازابر قاره گندوانا بوده و در حاشيه جنوبي اين اقيانوس تتيس قرار داشته است. صفحة توران نيز در حاشية جنوبي ابر قارة اوراسيا و در ساحل شمالي اقيانوس تتيس جاي داشته است. در كربونيفر مياني پوستة اقيانوسي مزبور شكسته مي‌شود و فرورانش Subduction آن به زير صفحة قاره اي توران آغاز مي‌گردد.

ادامه نوشته

کـوهـزايـي کـالـدونـيـن وهـرسـیـنـیـن

 کوهزايي کالدونين درارتباط با پيدايش رشته کوههايي در محل تقريبي اقيانوس اطلس شمالي فعلي است. بهعبارت ديگر بعلت برخورد قطعات مختلف اورازيا ، اين کوهزايي شکل گرفته است . اکثر زمين شناسان ايراني اثرات کوهزايي کالدونين را در ايران بصورت خشکيزايي مي‌دانند .

ادامه نوشته

رخـداد كـوهـزايـي كـارلین ورخدادهاى زمين‎ساختى پرکامبرين کاتانگايى (Katangan)

آثـار و شـواهـد رخـداد كـوهـزايـي كـارلـيـن در ايـــران

وجود ميكاشيست‌هاي غرب نـهـبـندان با سن 4/1 ميليارد سال، همچنين يك سري ميكاشيست، گنايس، آمفيبوليت شيست، در ناحيه چاپدوني نزديكي يزد با سني بيش از يك ميليارد سال، نشانگر شواهد رخداد كوهزايي كـارلـيـن هستند. اين رخداد در ايران مركزي تحت عنوان فاز چاپدونين شناخته مي‌شود . همزمان با رخداد چاپدونين در منطقه عربستان و آفريقا سنگهاي دگرگوني يافت شده كه تحت عنوان كوهزايي Pan African آن را مي‌شناسيم.

ادامه نوشته

کوهزایی (Orogenesis)

واژه کوهزایی (Orogenesis) ، اولین بار توسط زمین ‌شناس آمریکایی (ج.ک. گیلبرت) در سال 1890 میلادی برای توصیف فرآیند کوهسازی پیشنهاد شد. پیشوند oro در زمین شناسی به معنای کوهستان است. و به حرکاتی از پوسته جامد زمین که نواحی نسبتا محدودی را شامل شده ولی در این نواحی در زمان نسبتا کوتاهی شدیدا اثر کرده و ساختمانهای زمین ‌شناسی جدیدی نیز تولید می‌کنند حرکات کوهزایی گویند

ادامه نوشته

معرفی زون کپه داغ

کپه‎داغ

پهنة رسوبى – ساختارى کپه‎داغ شامل کوه‎هاى هزار مسجد در شمال خاور ايران است که در يک راستاىWNWتاESE، از خاور درياى خزر آغاز و پس از عبور از ترکمنستان و ايران، وارد خاک افغانستان مي‎شود. در نتيجه، کپه‎داغ به عنوان يک ميدان گازى بزرگ بين سه کشور ايران، ترکمنستان و افغانستان مشترک است. ميدان‎هاى گازى بسيار عظيم خانگيران در ايران، دولت‎آباد – دونمز، شاتليک، گازلى، بايران على و مهرى در ترکمنستان و گوگر در افغانستان، در اين حوضه کشف شده‎اند (افشارحرب، 1380).

ادامه نوشته

معرفی زون زاگرس

تاريخچه چينه‎اى زاگرس

همه سنگ‌هاى زاگرس را مى‌توان به دو گروه پى‌سنگ دگرگونه پرکامبرين و پوشش رسوبى روى پى‌سنگ تقسيم کرد. اشتوکلين (1968)، مراحل سه گانة زير را در تکوين حوضة زاگرس مؤثر مى‌داند.

* مرحلة فلات قاره (پرکامبرين پسين – ترياس ميانى)

* مرحلة بزرگ ناوديسى ( ترياس ميانى – پليوسن)

* مرحلة پس از کوهزايى (پليوسن – زمان حال)

ادامه نوشته

معرفی زون مکران

مکران

« مکران » شامل کوه‌هاى خاورى – باخترى است که از سواحل درياى عمان تا فروافتادگى جازموريان دنباله دارد. مرز باخترى اين کوه‌ها توسط خط عمان (گسل ميناب) از زون برخوردى زاگرس جدا مى‌شود و در خاور پس از گذر از بلوچستان پاکستان تا محور لاس بلا (Las Bela) ادامه مى‌يابد. در امتداد محور لاس بلا، گسل‌هاى چپگرد « چمن(Chaman Fault) » و «اُرناچ نال (Ornach Nal) » معرف يک زون تراديسى بين زون فرورانش مکران و زون برخوردى هند – اوراسيا است. گفتنى است که از 160 هزارکيلومتر مربع گسترة مکران، حدود 70 هزارکيلومتر مربع آن در ايران و بقيه در پاکستان است.

ادامه نوشته

معرفی زون سنندج - سيرجان

سنندج – سيرجان

سنندج – سيرجان باريکه‎اى از جنوب باخترى ايران ميانى است که در بلافصل شمال خاورى راندگى اصلى زاگرس قرار دارد. ويژگي‎هاى سنگى و ساختارى سنندج – سيرجان معرف يک گودى ژرف (Trough) و يا کافت ميانة بلوک در سپر پرکامبرين ايران و عربستان است. به همين‎رو ويژگي‎هاى زمين‎شناختى آن با پهنه‎هاى مجاور تفاوت‎هاى آشکار دارد. تفاوت‎هاى ويژة اين زون سبب شده است تا از گذشته‎هاى دور مورد توجه و مطالعة زمين‎شناسان باشد.

ادامه نوشته

معرفی زونها - البرز-آذربايجان

البرز

پهنه رسوبى – ساختارى البرز شامل بلندي‎هاى شمال صفحه ايران است که به شکل تاقديسى مرکب(Anticlinorium) ، در يک راستاى عمومى خاورى – باخترى، از آذربايجان تا خراسان امتداد دارد.

از نگاه زمين‎ريخت‎شناسى، مرز شمالى البرز منطبق بر تپه ماهورهاى متشکل از نهشته‎هاى ترشيرى و دشت ساحلى خزر است. از نگاه زمين‎شناختى، مرز شمالى البرز محدود به زميندرز تتيس کهن است که از برخورد سنگ‎کرة (Lithosphere) قاره‎اى البرز با سنگ کرة توران، در ترياس پسين به وجود آمده است. ولى، در بيشتر نقاط، محل زميندرز با ورق‎هاى رانده شده از شمال به جنوب پوشيده شده است. حد جنوبى البرز چندان روشن نيست. گسل تبريز (علوى، 1991)، آنتى البرز(Anti Alborz) (ريويه، 1941) گسل گرمسار (بربريان، 1375)، گسل سمنان (نبوى، 1356) و گسل عطارى (علوي‎نايينى، 1972)، مرز جنوبى البرز دانسته شده‎اند. ولى چنين به نظر مي‎رسد که مرز شاخصى در مرز جنوبى البرز وجود نداشته باشد و گذر از پهنة ايران مرکزى به پهنة البرز تدريجى باشد. از نظر کوه‎نگارى، مرز باخترى البرز تا قفقاز کوچک و مرز خاورى آن تا کوه‎هاى پاراپا ميسوس افغانستان (علوى، 1991) گسترش دارد.

ادامه نوشته

زون ايران مرکزى

ايران مرکزى

خرد قاره ايران مرکزى بخشى از ايران ميانى است که با زميندرزهاى افيوليتى سيستان، نائين، بافت، گسل دورونه و افيوليت‎هاى کاشمر – سبزوار احاطه شده و توسط گسل‎هاى طويلى که به سمت باختر خميدگى دارند و از نوع امتداد‎لغز راستگرد‎اند، قابل تقسيم به بلوک لوت، فرازمين شترى، فرونشست طبس، فرازمين کلمرد، بلوک پشت‎بادام، فرو‎افتادگى بياضه – بردسير و بلوک يزد 000 است.

ادامه نوشته

فسیل شاخص پلئيستوسن

Laqueus californianus	Neothyris ovalis	Notosaria nigrigans
Terebratella cf sanguinea	Oculina sarasotana	Mercenaria mercenaria

 

ادامه نوشته

فسیل حشرات دور پلیوسن

Fossil Amber with Centipede

 

ادامه نوشته

گسترش نهشته هاى پليوسن البرز و ايران مرکزى

البرز و ايران مرکزى

حرکات تکتونيکى موجود در دوره پليوسن سبب شکل گيرى برجستگيهاى امروزى، چين خوردگيها و فرسايش شديد ارتفاعات گرديده است. در نتيجه جوانترين نهشته هاى دوران سوم تخريبى دانه درشت باضخامت زياد بوده و در اغلب نقاط ايران با دگرشيبى زاويه دار و يا همشيب بر روى سازنده هاى قديمى تر ته نشست شده اند. فسيل در اين نهشته ها کمياب است. رسوبات مناطق کم عمق يا درياچه اى نيز در بعضى از مناطق ساحلى و فرورفتگى هاى بين کوهستانى در زمان پليوسن تشکيل گرديده اند. و لکانيسم در پليوسن فعال بوده و داراى حجم قابل ملاحظه اى مى باشد ( مناطق کرمان، انارک،کاشان وميانه). گهگاهى اين مواد بداخل حوضه رسوبى حمل گرديده و سکانس هاى آذر آوارى (Volcano sedimentary )را بوجودآورده اند (1981 M.H.Emami, ). ليتولوژى اين رسوبات متغير است و بستگى به شرايط رسوبگذارى وليتولوژى سنگهاى قديمى تر دارد که در ناحيه فرسايش برونزد داشته اند.

ادامه نوشته

پلیوسن

پلیوسن

دور پلیوسن دوره‌ای در مقیاس زمانی زمین‌شناسی است که از ۵٫۳۳۲ میلیون تا ۱٫۸۰۶ میلیون سال پیش ادامه داشته‌است.

دورهٔ ترشیری به پنج دور تقسیم می‌شود که عبارتند از: پالئوس، ائوس، اولیگوسن، میوسن و پلیوسن. برخی از زمین‌شناسان سه دور پالئوس، ائوس و الیگوسن را جزء دورهٔ پالئوژن و دو دور میوسن و پلیوسن را جزء نئوژن در نظر می‌گیرند.ویکی پدیا

ادامه نوشته

میوسن در البرز وزاگرس

نفشه جهات در میوسن

 

ادامه نوشته

فسیل دوره الیگوسن

۱.(Leptauchenia nitida (Oreodont

Geological Time: Upper Oligocene

ادامه نوشته

گسترش نهشته هاى سرى اليگوسن

 

آذربايجان

در منطقه زنجان، در سرتاسر تپه هاى سعيد آباد ــ کرسف رسوبات تخريبى دانه درشت سازند قرمز زيرين گسترش دارند. در جنوب غربى زنجان، جنوب ينگى کند حدود 800 متر رسوبات گنگلومرائى همراه با ميان لايه هائى از طبقات ماسه اى تا رس دار بر روى رسوبات تخريبى ائوسن قرار گرفته اند. ادامه اين رسوبات بطرف شمال غرب در منطقه مياندره (شرق قزل اوزن)، جنوب اندآباد و شمال کوه شاه نشين وجود دارد و سپس تا جنوب ميانه گسترش مى يابد؛ بطوريکه در نزديکى دهکده  کاکر الى در حدود 600 متر رسوبات تخريبى قرمز رنگ دانه درشت (کنگلومرائى) تا دانه ريز ( شيل) رخنمون دارد که به سازند قرمز زيرين نسبت داده مى شود.

ادامه نوشته

اليگوسن - ميوسن در ايران مرکزى والیگوسن در ایران مرکزی

نقشه الیگوسن جهان

ادامه نوشته